Λίγες μέρες μετά τις εκλογές της 6ης Μαιου, βρισκόμαστε μέσα σε μια δίνη ακυβερνησίας. Οι εντολές σχηματισμού κυβέρνησης περιφέρονται και τα πολιτικά παιχνίδια μοιάζουν με παιχνίδι πόκερ, οπου θα κερδίσει εκείνος που θα κάνει την καλύτερη μπλόφα.
Οι εκλογές αποτύπωσαν την θέληση του ελληνικού λαού να "τιμωρήσει" τους υπαίτιους του εθνικού διασυρμού και της οικονομικής εξαθλίωσης και να ανταμείψει τις δυνάμεις που ανέπτυξαν δυναμική αντιπαράθεση με το Μνημόνιο. Βέβαια, η επιλογή αυτή ενέχει ένα πολύ μεγάλο κίνδυνο να αποσυρθεί η εξωτερική βοήθεια και η χώρα να χρεοκοπήσει. Η αντίδραση του λαού ήταν αναμενόμενη, μετά από την πρωτοφανή ύφεση της οικονομίας, αλλά και την ανευ προηγουμένου συρρίκνωση των εισοδημάτων του. Η προοπτική μιας "αναδιαπραγμάτευσης" του μνημονίου θεωρήθηκε αναγκαία, παρά το ρίσκο που ενέχει να αποτύχει και όλα όσα έχουν, με θυσίες, επιτευχθεί ως τώρα, να είναι επι ματαίω.
Όμως, δεν η πρώτη φορά που ο ελληνικός λαός δείχνει σημεία κούρασης και αντίδρασης σε αυτό που σε άλλους λαούς θα είχε θεωρηθεί ως "κοινή λογική συνέχεια".
Κατά την περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον Χαρίλαο Τρικούπη, το όραμα για ένα σύγχρονο κράτος, το οποίο θα ήταν οικονομικά ανεπτυγμένο και ισχυρό στη διεθνή σκηνή, δεν πραγματοποιήθηκε και παρά τη φορολογική επιβάρυνση των πολιτών, το κράτος οδηγήθηκε σε πτώχευση. Τόσο οι αστοί και όσο και οι διανοούμενοι απογοητεύθηκαν από τη γενικότερη κατάσταση και την αναποτελεσματικότητα του κράτους, το οποίο χαρακτηριζόταν από μια βραδυκίνητη γραφειοκρατία. Δεν έβλεπαν την επιθυμητή οικονομική ανάπτυξη, ενώ διαπίστωναν ότι μεγάλωνε η απόσταση από τα ευρωπαϊκά κράτη. Ανάλογη δυσαρέσκεια επικρατούσε σε μεγάλο μέρος των αγροτών, ενώ και οι αξιωματικοί του στρατού ήταν επίσης δυσαρεστημένοι, καθώς εκτιμούσαν ότι λόγω οικονομικής αδυναμίας ο στρατός θα ήταν αναποτελεσματικός σε περίπτωση πολέμου. Όλα αυτά οδήγησαν σε κρίση της εμπιστοσύνης προς τα κόμματα, με τον ελληνικό λαό να πιστευει ότι οι θεσμοί και τα κόμματα δεν ήταν ικανά να υλοποιήσουν τις επιθυμίες τους. Ο Τρικούπης επεχείρησε να αποφύγει τη χρεοκοπία με επιβολή νέων φόρων, διακανονισμό με τους δανειστές και την αναζήτηση νέου δανείου. Εξασφάλισε το δάνειο από την Αγγλία, αλλά η τότε αντιπολίτευση με την καθοδήγηση και των Ανακτόρων δεν το ενέκρινε, Μάλιστα, προχώρησαν και στη διοργάνωση μεγάλης διαδήλωσης στο Πεδίον του Αρεως με σύνθημα «Κάτω οι φόροι», όπου εμφανίστηκε έφιππος με τη μεγάλη στολή του ο διάδοχος Κωνσταντίνος! Μετά τρεις μήνες έγιναν εκλογές και την έδρα του Τρικούπη στο Μεσολόγγι κατέλαβε ο άγνωστος Γουλιμής! Τον Τρικούπη διαδέχθηκε ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης, ο οποίος, ως πρωθυπουργός το 1891, είχε προτείνει τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής με κατηγορουμένους τον Τρικούπη και τέσσερις υπουργούς «ως σπαταλήσαντες τον δημόσιον θησαυρόν». Ο Διλιγιάννης θα οδηγήσει τη χώρα στον ατιμωτικό πόλεμο με την Τουρκία το 1897 και θα ανοίξει τις πόρτες για την εγκατάσταση του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου.
Στο διάστημα από την πτώχευση του 1893 έως τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 τα δύο μεγάλα κόμματα προσπάθησαν να υλοποιήσουν το πολιτικό τους πρόγραμμα, χωρίς όμως επιτυχία, γεγονός που δημιούργησε την εντύπωση ενός γενικού αδιεξόδου. Ούτε το δηλιγιαννικό κόμμα μπόρεσε, ελλείψη χρημάτων, να τηρήσει την υπόσχεσή του για λιγότερους φόρους, ούτε το τρικουπικό να συνεχίσει το εκσυγχρονιστικό του πρόγραμμα.
Ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897, που τελείωσε με ολοκληρωτική ήττα της Ελλάδας, επέτεινε το πολιτικό αδιέξοδο. Η δυσπιστία προς τα κόμματα κορυφώθηκε και έδωσε στο Γεώργιο την ευκαιρία να επιβληθεί στο Κοινοβούλιο και να ασκεί προσωπική πολιτική.
Ο παρακάτω πίνακας αποτυπωνει την εναλλαγή των κυβερνήσεων της εποχής.
ΕΚΛΟΓΕΣ ΕΔΡΕΣ ΚΟΜΜΑΤΑ
Οι εκλογές αποτύπωσαν την θέληση του ελληνικού λαού να "τιμωρήσει" τους υπαίτιους του εθνικού διασυρμού και της οικονομικής εξαθλίωσης και να ανταμείψει τις δυνάμεις που ανέπτυξαν δυναμική αντιπαράθεση με το Μνημόνιο. Βέβαια, η επιλογή αυτή ενέχει ένα πολύ μεγάλο κίνδυνο να αποσυρθεί η εξωτερική βοήθεια και η χώρα να χρεοκοπήσει. Η αντίδραση του λαού ήταν αναμενόμενη, μετά από την πρωτοφανή ύφεση της οικονομίας, αλλά και την ανευ προηγουμένου συρρίκνωση των εισοδημάτων του. Η προοπτική μιας "αναδιαπραγμάτευσης" του μνημονίου θεωρήθηκε αναγκαία, παρά το ρίσκο που ενέχει να αποτύχει και όλα όσα έχουν, με θυσίες, επιτευχθεί ως τώρα, να είναι επι ματαίω.
Όμως, δεν η πρώτη φορά που ο ελληνικός λαός δείχνει σημεία κούρασης και αντίδρασης σε αυτό που σε άλλους λαούς θα είχε θεωρηθεί ως "κοινή λογική συνέχεια".
Κατά την περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον Χαρίλαο Τρικούπη, το όραμα για ένα σύγχρονο κράτος, το οποίο θα ήταν οικονομικά ανεπτυγμένο και ισχυρό στη διεθνή σκηνή, δεν πραγματοποιήθηκε και παρά τη φορολογική επιβάρυνση των πολιτών, το κράτος οδηγήθηκε σε πτώχευση. Τόσο οι αστοί και όσο και οι διανοούμενοι απογοητεύθηκαν από τη γενικότερη κατάσταση και την αναποτελεσματικότητα του κράτους, το οποίο χαρακτηριζόταν από μια βραδυκίνητη γραφειοκρατία. Δεν έβλεπαν την επιθυμητή οικονομική ανάπτυξη, ενώ διαπίστωναν ότι μεγάλωνε η απόσταση από τα ευρωπαϊκά κράτη. Ανάλογη δυσαρέσκεια επικρατούσε σε μεγάλο μέρος των αγροτών, ενώ και οι αξιωματικοί του στρατού ήταν επίσης δυσαρεστημένοι, καθώς εκτιμούσαν ότι λόγω οικονομικής αδυναμίας ο στρατός θα ήταν αναποτελεσματικός σε περίπτωση πολέμου. Όλα αυτά οδήγησαν σε κρίση της εμπιστοσύνης προς τα κόμματα, με τον ελληνικό λαό να πιστευει ότι οι θεσμοί και τα κόμματα δεν ήταν ικανά να υλοποιήσουν τις επιθυμίες τους. Ο Τρικούπης επεχείρησε να αποφύγει τη χρεοκοπία με επιβολή νέων φόρων, διακανονισμό με τους δανειστές και την αναζήτηση νέου δανείου. Εξασφάλισε το δάνειο από την Αγγλία, αλλά η τότε αντιπολίτευση με την καθοδήγηση και των Ανακτόρων δεν το ενέκρινε, Μάλιστα, προχώρησαν και στη διοργάνωση μεγάλης διαδήλωσης στο Πεδίον του Αρεως με σύνθημα «Κάτω οι φόροι», όπου εμφανίστηκε έφιππος με τη μεγάλη στολή του ο διάδοχος Κωνσταντίνος! Μετά τρεις μήνες έγιναν εκλογές και την έδρα του Τρικούπη στο Μεσολόγγι κατέλαβε ο άγνωστος Γουλιμής! Τον Τρικούπη διαδέχθηκε ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης, ο οποίος, ως πρωθυπουργός το 1891, είχε προτείνει τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής με κατηγορουμένους τον Τρικούπη και τέσσερις υπουργούς «ως σπαταλήσαντες τον δημόσιον θησαυρόν». Ο Διλιγιάννης θα οδηγήσει τη χώρα στον ατιμωτικό πόλεμο με την Τουρκία το 1897 και θα ανοίξει τις πόρτες για την εγκατάσταση του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου.
Στο διάστημα από την πτώχευση του 1893 έως τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 τα δύο μεγάλα κόμματα προσπάθησαν να υλοποιήσουν το πολιτικό τους πρόγραμμα, χωρίς όμως επιτυχία, γεγονός που δημιούργησε την εντύπωση ενός γενικού αδιεξόδου. Ούτε το δηλιγιαννικό κόμμα μπόρεσε, ελλείψη χρημάτων, να τηρήσει την υπόσχεσή του για λιγότερους φόρους, ούτε το τρικουπικό να συνεχίσει το εκσυγχρονιστικό του πρόγραμμα.
Ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897, που τελείωσε με ολοκληρωτική ήττα της Ελλάδας, επέτεινε το πολιτικό αδιέξοδο. Η δυσπιστία προς τα κόμματα κορυφώθηκε και έδωσε στο Γεώργιο την ευκαιρία να επιβληθεί στο Κοινοβούλιο και να ασκεί προσωπική πολιτική.
Ο παρακάτω πίνακας αποτυπωνει την εναλλαγή των κυβερνήσεων της εποχής.
ΕΚΛΟΓΕΣ ΕΔΡΕΣ ΚΟΜΜΑΤΑ
| 3 Μαϊου 1892 | 207 | Τρικούπης 160 |
| Αντιπολίτευση 47 | ||
| (Δεληγιάννης, Ράλλης, Ανεξάρτητοι) | ||
| 16 Απρ. 1895 | 207 | Δεληγιάννης 150 |
| Τρικούπης 20 | ||
| Ράλλης 20 | ||
| Καραπάνος 4 | ||
| Δεληγιώργης Λ. 6 | ||
| 7 Φεβρ. 1899 | 235 | Τρικουπικοί 110 |
| Ζαϊμης 35 | ||
| Δεληγιάννης 35 | ||
| Δεληγιώργης Λ. 20 | ||
| Καραπάνος 3-6 | ||
| Ράλλης 4-6 | ||
| Ανεξάρτητοι 15 | ||
| 17 Νοεμ. 1902 | 235 | Δεληγιάννης110 |
| Θεοτόκης 70 | ||
| Ζαϊμης 30 | ||
| Δεληγιώργης Λ. 10 | ||
| Δραγούμης 4 | ||
| Ανεξάρτητοι 11 | ||
| 20 Φεβρ. 1905 | 235 | Δεληγιάννης 144 |
| (Δραγούμης, Ράλλης) | ||
| Θεοτόκης 53 | ||
| Ζαϊμης 18 | ||
| Ανεξάρτητοι 16 | ||
| 26 Μαρτ. 1906 | 177 | Θεοτόκης 120 |
| Ράλλης 47 | ||
| Ζαϊμης 7 | ||
| Ανεξάρτητοι 6 | ||
| Δραγούμης - Γούναρης 4-6 | ||
| 8 Αυγούστου 1910 | 362 | Θεοτόκης 75 |
| Ράλλης 75 | ||
| Ζαϊμης 15 | ||
| Μαυρομιχάλης 43 | ||
| Βενιζέλος 20 | ||
| Δημητρακόπουλος 8 | ||
| Μπενάκης 2-3 | ||
| Βουλευτές Θεσσαλίας 44 | ||
| Ανεξάρτητοι 64 | ||
| 28 Νοεμ. 1910 | 346 | Βενιζέλος (Φιλελεύθεροι) 260 |
| Ζαϊμης 40 | ||
| Βουλευτές Θεσσαλίας 23 | ||
| Σοσιαλιστές 7 |
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου